Tổng thống Donald Trump tuyên bố hôm thứ Hai rằng các mức thuế đối với Canada và Mexico sẽ bắt đầu có hiệu lực vào tháng tới, chấm dứt thời gian hoãn một tháng đối với kế hoạch thuế nhập khẩu có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế và làm trầm trọng thêm lạm phát.
“Chúng tôi đang thực hiện đúng tiến độ với các mức thuế, và có vẻ như mọi thứ đang diễn ra rất nhanh chóng,” tổng thống Mỹ phát biểu tại một cuộc họp báo ở Nhà Trắng cùng Tổng thống Pháp Emmanuel Macron.
Khi trả lời câu hỏi về các mức thuế đánh vào hai đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, Trump cũng nhấn mạnh rằng các mức thuế “có đi có lại” mà ông dự định áp dụng vẫn đang theo đúng kế hoạch để bắt đầu sớm nhất vào tháng Tư.
“Các mức thuế sẽ được triển khai đúng thời gian, đúng kế hoạch,” Trump nói.
Trump tuyên bố rằng các quốc gia khác đã áp đặt thuế nhập khẩu không công bằng, gây tổn hại đến ngành sản xuất trong nước và việc làm của người dân Mỹ. Những lời đe dọa áp thuế liên tục của ông đã làm dấy lên lo ngại trong giới doanh nghiệp và người tiêu dùng về nguy cơ suy thoái kinh tế và lạm phát gia tăng. Tuy nhiên, Trump khẳng định rằng thuế nhập khẩu cuối cùng sẽ giúp tăng nguồn thu để giảm thâm hụt ngân sách liên bang và tạo thêm việc làm cho người lao động.
“Đất nước chúng ta sẽ trở nên cực kỳ giàu có và dồi dào thanh khoản trở lại,” Trump tuyên bố.
Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News vào tối thứ Hai, Macron cho biết ông hy vọng đã thuyết phục được Trump tránh một cuộc chiến thương mại có thể xảy ra, lưu ý rằng sẽ rất khó để đối đầu với một đồng minh truyền thống như châu Âu trong khi cùng lúc sử dụng thuế quan để gây sức ép với Trung Quốc.
“Chúng ta không cần một cuộc chiến thương mại,” Macron nói. “Chúng ta cần sự thịnh vượng hơn cùng nhau.”
Hầu hết các nhà kinh tế cho rằng gánh nặng của các mức thuế này chủ yếu sẽ do người tiêu dùng, các nhà bán lẻ và các nhà sản xuất như các công ty ô tô – những doanh nghiệp phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu và nguyên liệu thô như thép và nhôm – gánh chịu. Trước đó, Trump đã áp thuế 25% đối với các mặt hàng này.
Tuy nhiên, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum vẫn tỏ ra lạc quan vào thứ Hai rằng chính phủ của bà sẽ đạt được thỏa thuận với Mỹ trước thời hạn do Trump đặt ra.
“Chúng tôi cần đạt được các thỏa thuận quan trọng vào thứ Sáu này,” Sheinbaum nói với các phóng viên vào sáng thứ Hai, trước khi Trump đưa ra phát biểu. “Tất cả các vấn đề đều đang được trao đổi, và điều chúng tôi cần là hoàn tất thỏa thuận này. Tôi tin rằng chúng tôi có thể làm được.”
Nếu cần thiết, bà cho biết sẽ tìm cách nói chuyện trực tiếp với Trump một lần nữa. Trong các cuộc thảo luận cấp cao giữa hai chính phủ, Mexico đã nhấn mạnh rằng Mỹ cũng cần xem xét vấn đề phân phối và tiêu thụ ma túy trong nước, thay vì chỉ tập trung vào sản xuất ở Mexico.
Các công ty như Walmart đã cảnh báo về sự bất ổn, trong khi chỉ số tâm lý tiêu dùng của Đại học Michigan đã giảm khoảng 10% trong tháng qua, một phần do lo ngại về thuế quan và lạm phát leo thang. Trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024, cử tri đã ủng hộ Trump với hy vọng rằng ông có thể kiểm soát lạm phát, vốn đã tăng vọt lên mức cao nhất trong bốn thập kỷ sau đại dịch COVID-19 dưới thời Tổng thống Joe Biden.
Tuy nhiên, Trump vẫn liên tục đe dọa áp thuế và duy trì lập trường này ngay cả khi Macron, người đứng cạnh ông, trước đó đã gợi ý rằng các cuộc đàm phán thương mại đã đạt được một số điểm chung.
“Chúng tôi muốn có một cam kết chân thành hướng tới cạnh tranh công bằng, nơi chúng ta có thương mại suôn sẻ và nhiều khoản đầu tư hơn,” Macron phát biểu trong cuộc họp báo, theo bản dịch từ tiếng Pháp.
Macron nói rằng mục tiêu là giúp cả Mỹ và châu Âu cùng phát triển thịnh vượng, đồng thời cho biết thêm rằng các cuộc thảo luận tiếp theo sẽ được thực hiện bởi các nhóm chuyên trách để làm rõ các đề xuất.
Các nhà đầu tư, doanh nghiệp và công chúng vẫn đang cố gắng xác định liệu Trump chỉ đang sử dụng thuế quan như một công cụ đàm phán hay thực sự muốn tăng thuế để bù đắp cho kế hoạch cắt giảm thuế thu nhập của ông.
Bất chấp các cuộc đàm phán giữa chính quyền Trump và các quan chức Canada, Mexico, tổng thống Mỹ đã tuyên bố hôm thứ Hai rằng ông sẽ chấm dứt thời gian hoãn 30 ngày đối với các mức thuế ban đầu dự kiến có hiệu lực từ tháng Hai. Trump có kế hoạch đánh thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Mexico cũng như hầu hết các mặt hàng từ Canada, trong đó các sản phẩm năng lượng như dầu và điện từ Canada sẽ chịu mức thuế thấp hơn, khoảng 10%.
Trump áp thuế lên hàng hóa từ Canada và Mexico với mục tiêu gây áp lực buộc hai nước này phải hành động nhiều hơn để giải quyết vấn đề nhập cư bất hợp pháp và buôn lậu ma túy, đặc biệt là fentanyl. Trong khi Canada không phải là nguồn cung cấp fentanyl lớn, nước này đã bổ nhiệm một đặc phái viên để giải quyết vấn đề và làm hài lòng Trump, bên cạnh các biện pháp sẵn có. Mexico đã triển khai thêm 10.000 thành viên Vệ binh Quốc gia tới biên giới với Mỹ bên cạnh các biện pháp kiểm soát hiện có.
Trump cũng có kế hoạch áp dụng các mức thuế mới để phù hợp với mức thuế do các quốc gia khác áp đặt. Dự kiến có hiệu lực sớm nhất vào tháng Tư, các mức thuế này có thể cao hơn do bao gồm các khoản trợ cấp, rào cản quy định và thuế giá trị gia tăng (VAT) – một loại thuế tiêu dùng phổ biến ở châu Âu – trong công thức tính toán.
Khả năng Canada, Mexico và châu Âu đáp trả bằng các biện pháp thuế quan trả đũa có thể dẫn đến một cuộc xung đột thương mại rộng lớn hơn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế. Vào tháng Hai, Phòng Nghiên cứu Ngân sách Đại học Yale ước tính rằng các mức thuế của Canada và Mexico có thể khiến thu nhập trung bình của người dân Mỹ giảm từ 1.170 đến 1.245 USD mỗi năm.