Cá rô phi tại Việt Nam đang được nuôi dưới hệ thống quy định nghiêm ngặt, đảm bảo an toàn thực phẩm và thân thiện với môi trường. Theo Cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), các thông tin cho rằng cá rô phi phi lê độc hại là không đúng sự thật. Tất cả các khâu từ chất lượng nước, con giống, quy trình nuôi đến an toàn thực phẩm đều được giám sát chặt chẽ.
Contents
Tiềm năng lớn của nuôi cá rô phi tại Việt Nam
Theo TS. Như Văn Cẩn – Phó Tổng cục trưởng Cục Thủy sản, cá rô phi là loài thủy sản có nhiều ưu thế nhờ:
- Khả năng thích nghi với khí hậu nhiệt đới.
Dễ nuôi, yêu cầu dinh dưỡng thấp hơn nhiều loài cá khác. - Hiệu quả sản xuất cao nhờ các giống chọn lọc như cá rô phi GIFT và cá rô phi toàn đực.
Hiện nay, nhiều quốc gia đã phát triển mạnh nghề nuôi cá rô phi, trong đó Trung Quốc đứng đầu, tiếp theo là Indonesia, Ai Cập, Brazil, Costa Rica, Thái Lan và Philippines. Tại Việt Nam, các Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản I và II đang tiếp tục chương trình chọn giống giai đoạn 2021–2030, nâng cao năng suất và chất lượng cá giống.
Khung pháp lý và quy định nuôi cá rô phi
Cá rô phi đã được đưa vào nhóm loài thủy sản ưu tiên trong Chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam đến 2020 và tiếp tục được khuyến khích trong Chương trình phát triển nuôi trồng thủy sản 2021–2030.
Một hệ thống pháp lý chặt chẽ hiện đang điều chỉnh hoạt động nuôi cá rô phi, bao gồm:
- Luật Thủy sản 2017 (Điều 38): Quy định yêu cầu đối với cơ sở nuôi trồng thủy sản
- Nghị định 26/2019/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết nuôi cá lồng bè, quản lý nước và chất thải.
- Tiêu chuẩn quốc gia QCVN 02-331:2020/BNNPTNT và TCVN 10300:2014: Áp dụng riêng cho nuôi cá rô phi.
- Luật An toàn thực phẩm và Nghị định 15/2018/NĐ-CP: Quy định chứng nhận và cam kết cho cơ sở sản xuất ban đầu.
Bên cạnh đó, Cục Thủy sản thường xuyên triển khai các chương trình quan trắc môi trường tại vùng nuôi trọng điểm để kiểm soát dịch bệnh và bảo đảm an toàn thực phẩm.
Cơ hội và thách thức trong xuất khẩu cá rô phi Việt Nam
Sản lượng cá rô phi Việt Nam hiện đạt khoảng 300.000 tấn/năm, riêng 6 tháng đầu năm 2025 đã đạt 220.000 tấn. Thị trường năm nay thuận lợi nhờ biến động thương mại quốc tế, đặc biệt là chính sách thuế của Mỹ, mở ra cơ hội mở rộng xuất khẩu cá rô phi.
Việt Nam có lợi thế tự nhiên với khí hậu nhiệt đới, nguồn nước dồi dào, hệ thống sông hồ và đầm phá rộng lớn. Ngoài ra, nghiên cứu về cá rô phi chịu mặn cũng mở ra tiềm năng nuôi ven biển. Tuy nhiên, áp lực cạnh tranh từ Trung Quốc, Thái Lan và Philippines vẫn rất lớn. Giải pháp chính là giảm chi phí thức ăn, vốn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong giá thành, bằng cách đẩy mạnh nghiên cứu nguồn đạm thực vật (như đậu nành) để hạ giá thành và cải thiện hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR).
Hướng tới ngành nuôi cá rô phi bền vững
Ngày càng nhiều doanh nghiệp đầu tư vào nuôi cá rô phi quy mô lớn, thâm canh hiện đại, thay thế mô hình sản xuất nhỏ lẻ. Ngoài thị trường Mỹ, Việt Nam đã xuất khẩu những lô cá rô phi đầu tiên sang Brazil, mở rộng thị trường mới.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang định hướng phát triển các vùng nuôi tập trung, nuôi cá trong hồ chứa, liên kết chuỗi giá trị và đẩy mạnh xuất khẩu. Cùng với tôm và cá tra, cá rô phi đang trở thành một trong ba sản phẩm thủy sản chủ lực của Việt Nam, đóng góp quan trọng vào mục tiêu xây dựng ngành thủy sản bền vững và cạnh tranh toàn cầu.
Với tiềm năng lớn và sự quản lý nghiêm ngặt, nuôi cá rô phi Việt Nam hứa hẹn không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn mở rộng thị trường xuất khẩu, góp phần nâng cao giá trị thủy sản Việt Nam trên thế giới.
Nguồn: Vietnam’s tilapia farming under tight regulation from environment to food safety
