Việc đáp ứng các tiêu chuẩn kiểm dịch nghiêm ngặt, truy xuất nguồn gốc rõ ràng và yêu cầu kỹ thuật khắt khe là minh chứng cụ thể cho năng lực cũng như uy tín của ngành thú y Việt Nam trên hành trình hội nhập toàn cầu.
Trong Lễ kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống ngành Thú y Việt Nam (11/7/1950 – 11/7/2025), do Hội Khoa học kỹ thuật Thú y Việt Nam tổ chức, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến khẳng định, suốt 75 năm qua, ngành thú y đã luôn sát cánh với các nhiệm vụ chính trị, chuyên môn trong từng giai đoạn lịch sử, từng bước phát triển theo hướng chuyên nghiệp và hội nhập quốc tế. Đóng góp của ngành không chỉ giới hạn ở lĩnh vực chăn nuôi mà còn lan rộng tới sự phát triển bền vững của nông nghiệp, nông thôn và toàn nền kinh tế.
Theo Thứ trưởng Tiến, với vai trò là “tuyến phòng thủ” đầu tiên trong hệ thống an toàn sinh học quốc gia, ngành thú y đã chủ động triển khai hàng loạt chương trình giám sát, phòng ngừa và kiểm soát các dịch bệnh nguy hiểm. Những bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng như dịch tả lợn châu Phi, cúm gia cầm, lở mồm long móng, tai xanh, viêm da nổi cục… đều được xử lý kịp thời, giúp giảm thiểu thiệt hại cho ngành chăn nuôi và củng cố niềm tin của người dân.
Bên cạnh đó, ngành thú y còn giữ vai trò quan trọng trong kiểm soát chất lượng sản phẩm động vật từ khâu chăn nuôi, giết mổ đến chế biến, tiêu thụ. Nhờ áp dụng các quy trình quản lý quốc tế như HACCP, ISO, GMP, OIE, cùng hệ thống kiểm dịch, kiểm soát giết mổ và vệ sinh thú y, chất lượng sản phẩm đã được nâng cao rõ rệt, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường trong và ngoài nước.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng nhấn mạnh, để phát huy hơn nữa vai trò hiện tại, ngành thú y cần tiếp tục đổi mới toàn diện, nâng cao trách nhiệm, đẩy mạnh hội nhập quốc tế, đặc biệt trong phòng, chống dịch bệnh trên gia súc, gia cầm và thủy sản; bảo đảm an toàn thực phẩm, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường. Song song đó, cần chú trọng đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm động vật và lao động trong ngành.
Ngành cần chuyển đổi tư duy quản lý, đặt trọng tâm vào phòng bệnh, tăng cường giám sát dịch tễ, phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số, nâng cao năng lực xét nghiệm và theo dõi dịch bệnh. Việc hợp tác quốc tế, học hỏi mô hình quản lý tiên tiến, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cũng là những nhiệm vụ trọng yếu nhằm nâng cao vị thế của ngành trong chuỗi giá trị nông nghiệp toàn cầu.
Ông Dương Tất Thắng, Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y, cho biết ngành đã khẳng định vai trò then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe động vật và cộng đồng, đồng thời góp phần quan trọng vào sự phát triển chung của ngành chăn nuôi và nông nghiệp Việt Nam.
Ngành thú y đã kiểm soát hiệu quả dịch bệnh trong chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản, loại trừ hoàn toàn bệnh dịch tả trâu bò từ năm 1978, đồng thời khống chế thành công nhiều dịch bệnh nguy hiểm có khả năng lây sang người như cúm gia cầm, dại, liên cầu khuẩn, nhiệt thán và lao bò. Đến nay, cả nước đã xây dựng được hơn 3.780 chuỗi, vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh, bao gồm hàng chục triệu gia súc, gia cầm.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào kiểm dịch và các thủ tục hành chính, qua hệ thống hải quan một cửa quốc gia và dịch vụ công trực tuyến, đã góp phần tích cực vào việc thúc đẩy xuất nhập khẩu và ngăn chặn dịch bệnh ngay từ biên giới.
Hiện cả nước có 440 cơ sở giết mổ tập trung đang hoạt động, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm, vệ sinh thú y và bảo vệ môi trường.
Về lĩnh vực vaccine, hiện có 12 doanh nghiệp trong nước đạt tiêu chuẩn GMP-WHO, sản xuất 218 loại vaccine cơ bản phục vụ phòng bệnh cho gia súc, gia cầm. Đặc biệt, ba doanh nghiệp đã nghiên cứu thành công vaccine phòng dịch tả lợn châu Phi, cung cấp ra thị trường gần 8 triệu liều.
Nhờ những bước tiến này, Việt Nam đã đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm chăn nuôi và thủy sản ra thế giới. Trong đó, thịt gà chế biến được xuất khẩu sang Nhật Bản, các sản phẩm từ sữa và tổ yến đã có mặt tại thị trường Trung Quốc. Nhiều địa phương và doanh nghiệp hiện đang xây dựng các chuỗi chăn nuôi an toàn dịch bệnh để phục vụ mục tiêu xuất khẩu.
Bà Nguyễn Thị Hương, Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật Thú y Việt Nam, chia sẻ: ngành thú y Việt Nam luôn nỗ lực thực hiện sứ mệnh cao cả – bảo vệ sức khỏe vật nuôi và con người, kiểm soát dịch bệnh, bảo đảm an toàn thực phẩm và thúc đẩy nông nghiệp phát triển bền vững.
Theo bà Hương, trong thời kỳ hội nhập sâu rộng và chuyển đổi số, ngành thú y đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ, mở rộng vai trò từ phòng chống dịch bệnh trên động vật đến bảo vệ sức khỏe cộng đồng, môi trường sinh thái và an ninh lương thực. Đây là những thách thức mới đòi hỏi ngành phải liên tục đổi mới, nâng cao năng lực chuyên môn và tăng cường hợp tác giữa viện nghiên cứu, trường đại học, cơ quan quản lý và doanh nghiệp. Hội Khoa học kỹ thuật Thú y Việt Nam sẽ tiếp tục là cầu nối của trí tuệ, tâm huyết, và sáng tạo để cùng xây dựng một nền thú y hiện đại, chuyên nghiệp và bền vững.
Từ góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Minh, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Nông nghiệp BAF Việt Nam, bày tỏ mong muốn các nhà khoa học và doanh nghiệp trong lĩnh vực chăn nuôi – thú y tăng cường hợp tác, phát triển bền vững. Ông nhấn mạnh rằng ngành không chỉ đóng vai trò kinh tế mà còn là nguồn cung cấp thực phẩm sạch và an toàn cho xã hội.
Ông Minh cho rằng, trong bối cảnh hội nhập quốc tế, việc nâng cao chất lượng sản phẩm, bảo vệ sức khỏe vật nuôi và người tiêu dùng cần được xem là ưu tiên hàng đầu. Các bên liên quan phải tiếp tục phát huy giá trị sẵn có, đồng lòng xây dựng một tương lai vững mạnh cho ngành, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng trong nước và quốc tế.
